Zand
Hugh Howey
Zand. Het hoopt zich op tussen hun haren, nestelt zich in hun ooghoeken en knarst tussen hun tanden. De wereld bestaat uit een oneindige woestijn die nooit met regenwater doordrenkt wordt. Water is schaars en peperduur. Het bestaan is hard. Dagelijks gaat men noodgedwongen de strijd met het zand, dat onverminderd oprukt, aan. Een alternatief is er niet. Buiten de muren van de stad, bevindt zich enkel Niemandsland. Wie zich in Niemandsland waagt, keert nooit meer terug.
De woestijnbewoners leiden een zwaar bestaan. Dagelijks ontdoen ze hun huizen, hun kleding en hun lichamen van het opdringerige zand. Dagelijks worden grote hoeveelheden zand de stad uit gesjouwd, enkel en alleen om de volgende dag van voren af aan te beginnen. Het welzijn van de inwoners is afhankelijk van de schatten die door zogeheten zandduikers opgedoken worden. Met behulp van een speciaal pak dat op stroom werkt en grote flessen vol zuurstof, duiken dappere lieden keer op keer de zandmassa onder hun voeten in. Wie gelukt heeft, vindt overblijfselen van een verdwenen beschaving. Onze beschaving.
Ook Palmer is een zandduiker. Hij heeft nog niet veel ervaring maar samen met zijn vriend Hap gaat hij elke uitdaging aan. Hij hoopt ooit even goed als zijn oudere zus Vic – een afkorting van Victoria – te worden. Wanneer ene Brock hem en zijn vriend Hap voor een grote opdracht in wil huren, hapt hij meteen toe. Het avontuur lonkt. Bovendien valt er weinig te verliezen. Het feit dat veel zandduikers halverwege hun duik in het zand vast komen te zitten, heeft nog nooit iemand weerhouden de uitdaging aan te gaan. Er is nooit een tekort aan zandduikers. Het is immers de enige manier om een beter bestaan op te bouwen.
Tijdens hun duik stuiten de twee vrienden, honderden meters onder de woestijn, op de legendarische stad Danvar. Terwijl de euforie nog door de aderen van Palmer vloeit, maakt Hap zich uit de voeten. Hij beseft dat er niet voldoende zuurstof voor hun beider terugkeer is en steelt de zuurstoffles van Palmer. Palmer blijft zonder eten en drinken achter in het restant van een wolkenkrabber. Hap weet niet dat hij met zijn wrede daad het leven van zijn vriend heeft gered en zijn eigen doodvonnis heeft getekend.
Palmers jongere broertjes Conner en Gap wachten tevergeefs op hem en besluiten dan zonder hem aan hun jaarlijkse kampeeruitje te beginnen. Het uitje staat in het teken van de verdwijning van hun vader. Twaalf jaar geleden stak hij een kloof over waarna hij in Niemandsland verdween. Hij keerde nooit meer terug. Nu zal Conner in zijn voetsporen treden. Gap weet van niets en slaapt op het moment dat Conner de kloof oversteekt. In Niemandsland stuit hij echter al snel op iets wonderbaarlijks. Het is een meisje. Een kind nog. Ze is broodmager en meer dood dan levend. Hij neemt hij mee naar de tent waar Gap verbaast het zand uit zijn ogen wrijft. Samen zorgen ze voor het meisje. Waar komt ze vandaan? Ze hebben haar nog nooit gezien. Wanneer het kind enigszins op krachten is gekomen, vertelt ze dat ze Violet heet. En dan zegt ze iets wonderbaarlijks. Ze beweert hun jongere halfzusje te zijn.
Ik had maar enkele bladzijden nodig om door dit bijzondere science fictionverhaal gegrepen te worden. Het verhaal is hard. Victoria, Palmer, Conner en Gap vormen samen met hun moeder Rose een uiteengevallen gezin. Na het verdwijnen van haar echtgenoot heeft Rose de leiding over een bordeel op zich genomen. Het duurde niet lang voor ze, uit financiële noodzaak, zelf ook met klanten het bed in dook. Een uitweg uit hun ellendige bestaan lijkt er niet te zijn. De komst van Violet slaat dan ook in als een bom. Het verhaal dat zij verkondigt, verandert hun kijk op het leven voorgoed.
Eerder scheef Hugh Howey al de succesvolle trilogie Silo, Schakel en Stof. Zand bestaat uit vijf verhaaldelen die eerder – in het Engels – los van elkaar zijn verschenen. Het is een fascinerend verhaal over overleven en over een onbekende factor die de wanhoop van het woestijnvolk moedwillig in stand houdt. De vechtlust van de hoofdpersonages en de nieuwsgierigheid naar wat komen ging, zorgden ervoor dat het verhaal me niet meer losliet.
ISBN 9789021401348 | paperback | 279 pagina’s| Uitgeverij Q | april 2016
Vertaald door Alexandra van Raab van Canstein
© Annemarie, 28 april 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER