De goden van Gotham
Lyndsay Faye
Als je de beschikking zou hebben over een tijdmachine raad ik het je niet aan om je terug te laten flitsen naar New York in de in dit boek gebruikte tijdspanne!
In 1845 werd een groot deel van New York door brand verwoest; de veiligheid was in handen van enkele nachtwakers en een vrijwillige burgerwacht; de bevolking nam met grote sprongen toe.
Pas in 1845 werd er een politiemacht opgericht, niet bepaald onomstreden. Voor de immigranten was (en is) vrijheid een groot goed. Waren zij immers niet vooral geëmigreerd om aan de regels van hun thuisland te ontkomen?
De nieuwe ordebewaarders waren dus niet erg geliefd. Maar ze bleken wel noodzakelijk. De bevolking van New York was in enkele decennia zeer sterk toegenomen en doordat het merendeel van de nieuwkomers armoedzaaiers uit Ierland waren - hun land ontvlucht wegens de mislukte aardappeloogst – tierde de misdaad welig. Niet omdat het Ieren waren natuurlijk, maar omdat ze niets bezaten, en honger leden.
Na de indianen, de zwarten en de joden waren de Ieren bovendien de nieuwe zondebokken. Katholieken waren sowieso al niet geliefd. De meest idiote verzinsels werden verteld over de Paus en de priesters.
Bovengenoemde roerige tijden vormen het draagvlak van deze thriller waarbij Lyndsay Faye historisch verantwoorde feiten gebruikt en die verwerkt in een meeslepend verhaal.
Zij voert twee broers ten tonele: Timothy en Valentine Wilde, die hun ouders bij een eerdere brand verloren hebben. Val, een nogal losbandige man, die het gebruik van drank en drugs niet schuwt en werkt bij de brandweer, is voorvechter voor de Democraten. Om de stemmen op peil te houden, ronselt hij de Ieren. Een stem voor de democraten in ruil voor een goed maal.
Timothy, zijn jongere broer, droomt van een eigen veerdienst over de Hudson en werkt achter de toog van een oesterbar. Behalve deze droom is er ook nog die over de jongedame Mercy, dochter van een predikant, die hem en Val indertijd geholpen heeft.
De brand vernietigt beide dromen, en als Timothy weer kan beginnen om zijn leven op poten te zetten blijkt Val hem aangemeld te hebben bij de nieuwe politiemacht. Hij heeft niet veel keus.
Toch denkt hij er hard over om er maar mee te stoppen, maar dan komt de tienjarige Bird in zijn leven.
Het is het begin van onverwachte, soms gruwelijke, soms ontroerende avonturen, waarbij een seriemoordenaar betrokken is en de lezer een prachtig inkijkje krijgt in het dagelijkse leven in het New York van die tijd.
De titel intrigeert: Gotham staat voor New York, maar wie zijn die goden? Wordt er de politie mee bedoeld? Of alleen Timothy en zijn helpers?
Ieder hoofdstuk begint met een citaat uit geschriften over die tijd, of krantenknipsels.
‘…de paapse landen van Europa braken jaar na jaar hun achterlijke, bijgelovige en ontaarde inwoners op onze kusten uit, niet slechts met tientallen maar met honderdduizenden tegelijk…’
'Pike Street 50 heeft een kelder van ca drie vierkante meter, twee meter hoog, met slechts één zeer klein raam en een ouderwetse schuine kelderdeur. In deze ruimte verbleven onlangs nog gelijktijdig twee gezinnen van in totaal tien personen van alle leeftijden.’
De wetenschap dat de omstandigheden werkelijk zo vreselijk waren, maakt dit boek met zijn gruwelijke verhaal nog aangrijpender. Het is bovendien prachtig verteld. Naast gebruik van de oude New Yorkse straattaal – die een hele kluif moet zijn geweest voor de vertalers – hanteert de schrijfster een heel mooie stijl, en ze weet ook een spanning op te bouwen waardoor je een zucht slaakt als het boek uit is… het was een genot om te lezen!
'Het was het enige nachtelijke tijdstip waarop in de staten van New York op zijn minst een suggestie van stilte hangt, het beschutte straatje verloren tijd dat ergens tussen drie en vier in de ochtend ligt. Al ruim verwijderd van het tijdstip van twee uur 's nachts dat stijf staat van de drankwalmen en de geur van gebraden vlees van middernachtelijke hapjes en die van na de opera genuttigde koffie en vleselijk verkeer in donkere steegjes. En nog niet in de buurt van vijf uur in de ochtend als er steeds meer paarden opduiken in de straten en het hanengekraai niet van de lucht is. Het scharnier tussen vertier en arbeid, wanneer een hoer na een orgie tot ver in de kleine uurtjes eindelijk haar bed opzoekt en daarbij rakelings een nog slaapdronken steenhouwer die op weg is naar zijn werk zo'n vijf kilometer van huis zou kunnen passeren.'
Ik kijk nu al uit naar het volgende boek van deze schrijfster, want als het lijkt op deze dan wordt dat opnieuw een feest om te lezen!
ISBN 9789000303519 | paperback | 384 pagina's | Van Holkema & Warendorf | maart 2012
Vertaald uit het Engels door Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap
© Marjo, 22 juli 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER